صحیفه زندگی | دائماً خودت را مقصر بدان

خبرگزاری حوزه | امام زین العابدین علیه السلام خداوند متعال را اینگونه مورد خطاب قرار می دهند:

«اللَّهُمَّ ... أَلْبِسْنِی زِینَةَ الْمُتَّقِینَ، فِی ... اسْتِقْلَالِ الْخَیرِ وَ إِنْ کثُرَ مِنْ قَوْلِی وَ فِعْلِی، وَ اسْتِکثَارِ الشَّرِّ وَ إِنْ قَلَّ مِنْ قَوْلِی وَ فِعْلِی.» ۱

خدایا! ... لباسِ زینت اهل تقوا در «ناچیز دانستن نیکی در گفتار و رفتارم هر چند زیاد باشد، و بسیار شمردن شرّ در گفتار و رفتارم هرچند اندک باشد» را بر من بپوشان.

شرح:

آنچه که می تواند در مسیر بندگی انسان به مانند آفتی همه دارایی های معنوی او را نیست و نابود کند و باعث توقف و چه بسا عقب گرد او در مسیر بندگی خدا گردد، این است که شخص، اعمال نیکش را در نزد خود بزرگ جلوه دهد، در حالی که خطاها و لغزش هایش را ناچیز می شمرد.

اگر عالَم را محضر خدا بدانیم و همواره خود را حاضر در پیشگاه او بدانیم؛ اگر خداوند را مالک همه هست و نیست خود بدانیم، هرگز به این آفت دچار نخواهیم شد.

اندر دل من، درون و بیرون همه اوست

اندر تن من، جان و رگ و خون همه اوست ۲

امام کاظم علیه السلام در نصیحتی به یکی از فرزندان خویش فرمودند:

«یَا بُنَیَّ عَلَیْکَ بِالْجِدِّ لاَ تُخْرِجَنَّ نَفْسَکَ مِنْ حَدِّ اَلتَّقْصِیرِ فِی عِبَادَةِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ طَاعَتِهِ فَإِنَّ اَللَّهَ لاَ یُعْبَدُ حَقَّ عِبَادَتِهِ.» ۳

ای فرزندم! بر تو باد به‌ جد ‌و کوشش، ‌و خویشتن را از حد تقصیر در عبادت ‌و اطاعت حضرت باری تعالی خارج مدان، زیرا خداوند آنطور که‌ شایسته ‌و سزاوار اوست عبادت نمی شود.

لذاست که امام صادق علیه السلام اینگونه به ما سفارش نموده اند:

«أَکْثِرْ مِنْ أَنْ تَقُولَ ... لاَ تُخْرِجْنِی مِنَ اَلتَّقْصِیرِ.»

بسیار بگو: بار خدایا مرا از حالت تقصیر بیرون مبر.

از حضرت در مورد معنای «لاَ تُخْرِجْنِی مِنَ اَلتَّقْصِیرِ» سوال شد؟

حضرت فرمودند:

«کُلُّ عَمَلٍ تُرِیدُ بِهِ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَکُنْ فِیهِ مُقَصِّراً عِنْدَ نَفْسِکَ فَإِنَّ اَلنَّاسَ کُلَّهُمْ فِی أَعْمَالِهِم فِیمَا بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ اَللَّهِ مُقَصِّرُونَ.» ۴

هر کاری را که برای خداوند عزّ و جل می کنی، خود را در انجام آن مقصر بدان، زیرا همه مردم در کردار خود میان خودشان و خداوند مقصرند.

پی نوشت ها:

۱. صحیفه سجادیه، دعای بیستم (مکارم الاخلاق).

۲. مولانا.

۳. وسائل الشیعه، ج ۱، ص ۹۵.

۴. اصول کافی، ج ۲، ص ۷۳.

تهیه شده در سرویس علمی-فرهنگی خبرگزاری حوزه